Ο Οθμάρ Σπαν (1878-1950) υπήρξε μια από τις
πλέον εμβληματικές προσωπικότητες του διανοητικού κινήματος της Συντηρητικής
Επανάστασης. Ο Σπαν ήταν ένας από τους συντηρητικούς επαναστάτες που κατάφερε
να διατηρήσει στην ανάλυσή του σχεδόν ακέραιη την παλιά ρομαντική θεωρία με τις
καταβολές στην μεσαιωνική societas
civilis,
πετυχαίνοντας μάλιστα να την κάνει επίκαιρη στην εποχή του, χωρίς να καταφύγει
σε πολλές «αντιδραστικά μοντερνιστικές» συνταγές. Θα μπορούσαμε να τον
χαρακτηρίσουμε ως έναν από τους πλέον συντηρητικούς εκ των συντηρητικών
επαναστατών.
Πέρα από τα ακαδημαϊκά του καθήκοντα ο Σπαν
φρόντισε να εισέλθει ενεργά στον στίβο της διανοητικές διαπάλης, επαναφέροντας
τις παραδοσιοκρατικές και εθνικιστικές αρχές της ιδεολογίας του
αντιδιαφωτιστικού πολιτικού Ρομαντισμού, μέσα από μια δική του ανανεωμένη
εκδοχή, στο δημοσιολογικό προσκήνιο. Απώτερος στόχος του ήταν να συγκρουστεί
από την μια με τους θιασώτες της πολιτικής φιλοσοφίας του φιλελεύθερου
καπιταλισμού και από την άλλη με τους υποστηρικτές των μαρξιστικών ιδεών,
προκειμένου να ορθώσει ένα ιδεολογικά ρομαντικό αντίβαρο απέναντι στο
φιλελεύθερο και μαρξιστικό διεθνιστικό δίπολο των ισχυρών προοδευτικών
διανοητικών τάσεων εκείνης της περιόδου.
Οι διανοητές που επηρέασαν τον Σπαν ήταν
πολλοί. Ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Θωμάς Ακινάτης. Κύριες επιρροές του ήταν
οι Γερμανοί ρομαντικοί. Ο Φίχτε, ο Φραντς φον Μπάαντερ, ο Σλάιερμαχερ και,
κυρίως, ο Άνταμ Μύλλερ. Επίσης, σημαντική επιρροή για τον Σπαν ήταν ο τσεχικός
μεταρρυθμιστικός Καθολικισμός. Ο κύριος προσανατολισμός της πολιτικής σκέψης
του Σπαν ήταν προς την ιδέα της κορπορατιστικής κοινωνικής οργάνωσης.
Δεν θα επεκταθώ σε αυτό το εισαγωγικό κείμενο
αναλύοντας περαιτέρω την πολιτική σκέψη του Σπαν. Αυτό ενδέχεται να γίνει σε
μελλοντική έκδοση που θα αφορά κάποιο φιλοσοφικό έργο του. Αυτό το βιβλίο,
όμως, αφορά τον Σπαν ως καθηγητή. Οι εκδόσεις Κλέος, συνεχίζοντας να
παρουσιάζουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό έργα της ρομαντικής διανόησης,
επέλεξαν να σταθούν στο πρώτο σημαντικό ακαδημαϊκό έργο του Σπαν το οποίο
έγραψε το 1912 και ανατυπώθηκε γύρω στις είκοσι φορές μέχρι το 1930! Πρόκειται
για το Τύποι Οικονομικής Θεωρίας.
Επειδή το έργο αυτό είναι ογκώδες, εγκυκλοπαιδικό και αφορά συνολικά την
οικονομική σκέψη όλων των ιδεολογικών και πολιτικών χώρων, προκειμένου να
επικεντρωθούμε στο σημείο που αφορά τα ενδιαφέροντά μας και για να
παρουσιάσουμε ένα ευσύνοπτο κείμενο, επιλέξαμε να κυκλοφορήσουμε στην ελληνική
γλώσσα το κεφάλαιο στο οποίο Σπαν αναλύει συνοπτικά αλλά διεισδυτικά την
αγαπημένη του οικονομική σκέψη του αντιδιαφωτιστικού πολιτικού Ρομαντισμού,
καθώς και συναφείς με αυτήν γερμανικές οικονομικές θεωρίες.
Ο Σπαν παρουσιάζει την ρομαντική οικονομική θεωρία και εντοπίζει με ευστοχία την αντικαπιταλιστική υπόσταση της ιδεολογίας του αντιδιαφωτιστικού πολιτικού Ρομαντισμού σε γραπτά όχι ιδιαιτέρως γνωστών στην Ελλάδα διανοητών, όπως ο Άνταμ Μύλλερ. Θέλοντας να συμβάλουμε στην εμβάθυνση της γνώσης των ρομαντικών πολιτικών ιδεών και να εμπλουτίσουμε την ελληνική βιβλιογραφία με τέτοιες εκδόσεις, επιφυλασσόμαστε για μια μελλοντική έκδοση έργου της πολιτικής φιλοσοφίας του Σπαν. Προς το παρόν, παίρνουμε μια γεύση των ακαδημαϊκών του γνώσεων μαθαίνοντας από αυτόν την οικονομική πτυχή της ρομαντικής πολιτικής σκέψης.
Προμηθευτείτε το νέο βιβλίο των εκδόσεών μας στα παρακάτω καταστήματα
Αθήνα
Πρωτοπορία, Γραβιάς 3-5 πλατεία Κάνιγγος
Πολιτεία, Ασκληπιού 1-3
Θεσσαλονίκη
Πρωτοπορία, Λ. Νίκης 3, παραλία Θεσσαλονίκης
Πάτρα
Πρωτοπορία, Γεροκωστοπούλου 31-33
